I. ფუნდამენტური ინსტრუმენტები

ამაჩქარებელი (Accelerator): ზოგადი დანიშნულება და ტიპები.
კოლაიდერი (Collider): სპეციფიკური დანიშნულება და უპირატესობა.
განსხვავება ამაჩქარებელსა და კოლაიდერს შორის.
რატომ არის კოლაიდერში შეჯახება უფრო ეფექტური (ხელმისაწვდომი ენერგია vs. სტაციონარული სამიზნე).

II. პროტონების მოგზაურობა და ტექნოლოგია (CERN-ის მაგალითზე)

პროტონების აჩქარების ეტაპები:
- საწყისი წყარო (წყალბადი).
- Linac 2, PS Booster, PS, SPS, LHC.
მაგნიტების როლი ამაჩქარებლებში:
- დიპოლური მაგნიტები (ტრაექტორიის შენარჩუნება).
- კვადრუპოლური მაგნიტები (კონის ფოკუსირება).
სუპერგამტარული მაგნიტები:
- სუპერგამტარობის არსი და LHC-ის ოპერაციული ტემპერატურა.
- LHC-ის მაგნიტების რაოდენობა და სტატისტიკური მონაცემები (ძირითადი და დამხმარე მაგნიტები).
კვენჩი (Quench):
- კვენჩის მიზეზი და შედეგები.
- დაცვის სისტემები.

III. ნაწილაკების გამოვლენა (დეტექტორები)

დეტექტორების დანიშნულება და სტრუქტურა: ფენიანი აგებულება.
იმპულსის გაზომვა (ტრეკერები):
- ლორენცის ძალის გამოყენება.
- იმპულსის კავშირი ტრაექტორიის რადიუსთან ( $p = q B r$ ).
ენერგიის გაზომვა (კალორიმეტრები):
- ენერგიის გაზომვა ნაწილაკის შეჩერებით.
ნაწილაკების იდენტიფიკაცია:
- იმპულსისა ( $p$ ) და ენერგიის ( $E$ ) ერთობლივი გაზომვა მასის გამოსათვლელად ( $E^2 = (pc)^2 + (m c^2)^2$ ).
ნეიტრინოების აღმოჩენა:
- იმპულსის შენახვის კანონი და დაკარგული განივი იმპულსი ( $E_T^{miss}$ ).

IV. ფუნდამენტური ფიზიკა და CERN-ის კვლევა

CERN-ში შესასწავლი ფუნდამენტური კანონები:
- სტანდარტული მოდელი (კვარკები, ლეპტონები, ძალები).
- ჰიგსის მექანიზმი (მასის წარმოშობა).
- CP ინვარიანტობის დარღვევა (მატერია/ანტიმატერია ასიმეტრია).
ენერგიის მასად გარდაქმნა ( $E = mc^2$ ) მარტივი ახსნა.
მატერია და ანტიმატერია: თვისებები და ანიჰილაცია.
CERN-ის მთავარი ექსპერიმენტები (LHC):
- ATLAS და CMS (ზოგადი დანიშნულების).
- ALICE (იონური შეჯახებები, კვარკ-გლუონური პლაზმა).
- LHCb (B-კვარკები, მატერია/ანტიმატერია ასიმეტრია).

V. CERN-ის გავლენა მედიცინაზე

პროტონული თერაპია: პროტონების დასხივების მექანიზმი და ბრეგის პიკი.
დეტექტორების ტექნოლოგია: PET სკანირება და GEM დეტექტორები.
IT ინფრასტრუქტურა: World Wide Web (WWW) და GRID Computing.

ცერნი -მისია, დანიშნულება, ექსერიმენტები

ცერნი-მისია ,დანიშნულება, ექსპერიმენტები

ბირთვული კვლევების ევროპული ორგანიზაცია

https://www.google.com/search?q=%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%98&oq=&gs_lcrp=EgZjaHJvbWUqCQgBECMYJxjqAjIJCAAQIxgnGOoCMgkIARAjGCcY6gIyCQgCECMYJxjqAjIJCAMQIxgnGOoCMg8IBBAuGCcYxwEY6gIY0QMyCQgFECMYJxjqAjIJCAYQIxgnGOoCMgkIBxAjGCcY6gLSAQkyNjYzajBqMTWoAgiwAgHxBZQ8w97azje78QWUPMPe2s43uw&sourceid=chrome&ie=UTF-8#lpg=cid:CgIgAQ%3D%3D

https://on.ge/story/32583-%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C

https://tabula.ge/ge/news/613499-asobit-metsnieri-cern-pizikoss-seksizmshi

ცერნი

დიდი ადრონული კოლაიდერი

ნაწილაკების ფიზიკა

ჰიგსის ბოზონი

ATLAS ექსპერიმენტი

https://cernglobal.blogspot.com/p/blog-page_15.htmlhttps://cernglobal.blogspot.com/p/blog-page_15.html

ელემენტარული ნაწილაკი

კვარკი

https://on.ge/story/32583-%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9C

მოსწავლეთა საყურადღებოდ /VII,VIII,IX/

გაცნობებთ, რომ 2025-2026 სასწავლო წლის I სემესტრში №117 საჯარო სკოლის ბაზაზე ფუნქციონირებას იწყებს უფასო ფიზიკის წრე -''ფოტონი''.

წრის მიზანია მოსწავლეთა ცოდნის გაღრმავება და შემოქმედებითი წარმოსახვის განვითარება.

მეცადინეობა ჩატარდება ყოველ სამშაბათს /17 საათი/

ილიაუნის სამეცნიერო პიკნიკი 2025

https://www.facebook.com/share/v/15ce4M5tfA/

2025 წლის 27 სექტემბერს ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ეზოში წარმატებით გაიმართა რიგით მე-12 სამეცნიერო პიკნიკი, რომლის მიზანიც, ტრადიციულად, მეცნიერების პოპულარიზაცია და თანამედროვე სამეცნიერო მიღწევების სახალისო ფორმით წარმოჩენა იყო. სამეცნიერო პიკნიკის სლოგანია-მეცნიერება სახალისოა.

ღონისძიება ემსახურებოდა მდგრადი განვითარების 17 – დან მე-4 მიზნის — „ხარისხიანი განათლება: ინკლუზიური და თანასწორი განათლების უზრუნველყოფა და უწყვეტი სწავლის შესაძლებლობის შექმნა ყველასათვის“ შესრულებას.

პიკნიკი მოიცავდა ინტერაქციულ ექსპერიმენტებს, დემონსტრაციებს, შემეცნებით-გასართობ პროგრამებსა და საგანმანათლებლო აქტივობებს.

ღონისძიებას ესტუმრნენ 117-ე საჯარო სკოლის ფიზიკის პედაგოგი ხათუნა ფარულავა, 8 ბ და 8 გ კლასის მოსწავლეები და მათი მშობლები, რომლებიც აქტიურად ჩაერთნენ წარმოდგენილ აქტივობებში. მოსწავლეები გაეცნენ მეცნიერების პრაქტიკულ მხარეს და მიიღეს ინსპირაცია შემეცნებითი სწავლებისა და კვლევის მიმართულებით.